-
Tornado – trąby powietrzne.
Tornado to inaczej trąba powietrzna, która występuje prawie na wszystkich kontynentach, również w Europie i w Polsce. Zjawiska tego nie zaobserwujemy jednak na Antarktydzie. Tornada występujące w Stanach Zjednoczonych mają największą siłę.
Warunkiem powstania tornada jest „spotkanie się” ciepłych i wilgotnych mas powietrza znad Zatoki Meksykańskiej z zimnymi i ciężkimi masami powietrza znad Gór Skalistych. W wyniku „spotkania” dochodzi do powstania potężnej chmury burzowej, tzw. Cumulonimbusa, a w wyniku różnicy ciśnień powstaje wiatr. Tworzy się charakterystyczny lej, który dotyka ziemi.
Aleja Tornad to obszar obejmujący stany Teksas, Oklahoma, Kansas, Kolorado, Nebraska i Dakota Południowa.
Prędkość tornad mierzona jest w skali Fujity (wym. fudżity) – od EF0 do EF5, gdzie EF5 oznacza prędkość wiatru nawet do 300 km/h. Jest to skala oceniająca poziom intensywności tornad na podstawie zniszczeń zabudowy i rzadziej roślin. Zniszczenia mogą być ogromne – taka siła wiatru pozwala nie tylko porwać dachy budynków, samochody czy zwierzęta gospodarskie, ale nawet zniszczyć budynki do samych fundamentów. Zasięg działania Tornad jest jednak relatywnie mały – pas zniszczeń może mieć maksymalnie kilkaset metrów szerokości, choć znane są tornado, których szerokość mierzono w kilometrach, należą one do rzadkości. Tornado może jednak przebyć długą drogę, z reguły kilka do kilkunastu kilometrów, lecz w USA zdarzały się tornada (następujące po sobie kilka tornad), których łączny pas zniszczeń wynosił ponad 300 kilometrów.
-
Cyklony tropikalne – Huragany w USA.
Zjawiskiem o wiele groźniejszym od trąby powietrznej jest cyklon tropikalny. Jest to najpotężniejszy rodzaj wiatru znany na ziemi, którego siła potrafi równać z ziemią całe miasta. Do wystąpienia cyklonu konieczne jest spełnienie dwóch podstawowych czynników:
-
- ciepła woda oceaniczna o temperaturze minimalnej 25 stopni Celsjusza i głębokości minimalnej 50 m;
- odległość minimum 500 km na północ lub południe od równika (co umożliwia zaistnienie siły Coriolisa wprowadzającej powietrze w ruch wirowy). Z tego powodu cyklony tropikalne występują niemal wyłącznie w strefie zwrotnikowej.
Cyklon tropikalny jest potężnym układem niskiego ciśnienia, w którym tworzą się chmury burzowe z charakterystycznym okiem cyklonu w jego centralnej części. Oko cyklonu to wir o średnicy około 20-30 km, w którym jest bezwietrznie. Poza nim powstają burze oraz silny wiatr, którego prędkość to ok. 300 km/h.
Skutki cyklonu tropikalnego:
- miasta zrównane z ziemią;
- ulewy;
- powodzie;
Cyklony tropikalne są różnie nazywane. W zależności gdzie występują. I tak
- w USA nazywane są huraganami;
- we wschodniej Azji – tajfunami;
- W zachodniej Azji i wschodniej Afryce – cyklonami;
- w Europie jest to orkan;
- a na północno-zachodnich i północno-wschodnich wybrzeżach Australii to willy – willy;
Najbardziej znane huragany: Katrina, Ivan, Emily, Andrew, Rita, Wilma.
Ewolucja i przemieszczanie się huraganu Harvey, 25 sierpnia 2017.
Animację udostępniamy dzięki uprzejmości NASA’s Earth Observatory.
Żródło: www.naukaoklimacie.pl, Marcin Popkiewicz i prof. Szymon P. Malinowski, Opublikowano: 2017-09-10 12:38, aktualizacja: 2017-09-11 10:30.
Dla zainteresowanych;
HURAGANY – SKĄD SIĘ BIORĄ?
Tornada i CYKLONY TROPIKALNE W AMERYCE PÓŁNOCNEJ;
Jak POWSTAJĄ HURAGANY? – NASA;
Huragany I BURZE TROPIKALNE – NASA;